تحلیلی بر پویایی نظام سلسله مراتب شهری استان گلستان (90 - 1355)

نویسندگان

چکیده مقاله:

تمرکز فعالیت های اداری- سیاسی و پس از آن فعالیت های بازرگانی، اجتماعی، خدماتی و غیره در شهر اول، به عنوان عامل بازدارندۀ توسعه در سایر مناطق عمل می کند. پژوهش حاضر با هدف تحلیل سلسله مراتب نظام شهری بر اساس داده های جمعیتی و فعالیتی بنا شده است. این پژوهش با راهبردی کاربردی و ماهیتی توصیفی- تحلیلی انجام شده است. برای گردآوری اطلاعات از شیوۀ کتابخانه ای (مصداقی) استفاده شد. برای رسیدن به هدف پژوهش از 22 روش نخست شهری، تعادل، تمرکز، جاذبه، ضریب کشش پذیری و کشیدگی، حل اختلاف طبقه ای، CV، تحلیل مجاورت نزدیکترین همسایگی و مدل رابطۀ بین اندازه و اشتغال شهر استفاده شد. برای تحلیل بهتر از آزمون T استودنت و مدل رگرسیون linear و نرم افزارهای excel، spss و gis بهره گیری شد. محاسبه ها نشان دادند که در سطوح بالای نظام شهری استان گلستان (شهر گرگان و گنبدکاووس)، قاعدۀ رتبه- اندازه و از آن پس، پدیدۀ نخست شهری وجود دارد. تا قبل از سال 1375 تعادل نسبی در استان وجود داشت ولی از آن پس نظام شهری استان گلستان رو به عدم تعادل نهاد و در آخرین سرشماری (1390) به نامتعادل ترین وضع خود رسید. بین فاصلۀ شهرها تا شهر گرگان و جمعیت پذیری آنها رابطۀ قوی مثبتی وجود دارد؛ همچنین بین فرصت های شغلی در بخش خدمات قویاً و فرصت های شغلی در بخش کشاورزی به طور متوسط با جمعیت پذیری شهرها رابطۀ معناداری حکمفرماست. در نهایت چنین نتیجه گیری شد که نظام پخش جمعیت و فعالیت در استان گلستان نیمه متعادل است و این با حمایت دولت از بخش‌های گوناگون اقتصادی به طور اعم و بخش کشاورزی به طور اخص، قابل بهبود است.

منابع مشابه

تحلیل تغییرات سلسله مراتب شهری استان زنجان دورة 90 - 1355

تحقیق حاضر با هدف بررسی و تحلیل انتظام شهرهای استان زنجان انجام شده و ماهیت کاربردی دارد. با استفاده از مدلها و شاخص های متعددی به بررسی نظام شهری در استان زنجان پرداخته شده است. در همین راستا تحقیق حاضر بر اساس رویکرد کمی- تحلیلی و بر پایۀ اطلاعات کتابخانه ای و داده های آماری، با استفاده از مدلهای تحلیل فضایی؛ رتبه – اندازه، تحلیل نزدیکترین همسایگی، حداختلاف طبقه ای، آنتروپی، هرفیندال و هندرسو...

متن کامل

تحلیلی بر شبکه و نظام سلسله مراتب شهری استان خوزستان

بررسی سلسله مراتب شهری موثرترین راه شناخت سازمان یابی سیستم شهرهاست. در اﻳﻦ ارﺗﺒﺎط ﻛﻮﺷﺶ ﺟﻬـﺖ ﻳـﺎﻓﺘﻦ اﻧﺪازه ﺑﻬﻴﻨﻪ ﺷﻬﺮ و ارﺗﺒﺎط آن ﺑﺎ ﻧﻈﺎم ﺷـﻬﺮی اهمیت زیادی دارد. در استان خوزستان شهرنشینی رﺷـﺪ فزآینده ای داشته همچنین ﺗﻌﺪاد ﺷﻬﺮﻫﺎ و ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺷﻬﺮی آن ﺳﺮﻋﺖ ﺑﻲ ﺳﺎﺑﻘﻪ ای داﺷﺘﻪ اﺳﺖ. پژوهش حاضر با هدف بررسی و شناخت سلسله مراتب و توزیع فضایی شهری در استان خوزستان با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی موضوع پرداخته...

متن کامل

تغییرات نظام سلسله مراتب شهری در استان لرستان در دورۀ زمانی 90-1355

گسترش شهرنشینی، ازدحام جمعیت و حرکت های جمعیتی تغییرات زیادی در الگوی سیستم شهرهای ایران به وجود آورده است. بررسی تغییرات نظام سلسله مراتب شهری استان لرستان در دورۀ زمانی 90-1355 از اهدافی است که این پژوهش دنبال می کند. جامعۀ آماری پژوهش نقاط شهری استان لرستان، روش تحقیق آن توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات بر اساس آمار مستخرج از پنج دورۀ سرشماری است. مدل های به کاررفته مدل رتبه- اندازه، ضری...

متن کامل

تحلیل و ارزیابی فضایی- زمانی ساختار سلسله مراتب نظام شهری و شهرنشینی در استان کردستان (1390-1355)

نظام شهری مجموعه ای از شهرهای بزرگ و کوچک است که در کنار هم بافت یک ناحیه را تشکیل می دهند و در طول زمان در حال تغییر و تکامل هستند. از آنجایی که نحوه پراکنش نقاط سکونتگاهی در پهنه سرزمین، گسیختگی و عدم انسجام ساختار فضایی از مشخصه‌های نظام شهری در سطح کشور است، بنابراین بررسی آن در کلیه مناطق کشور، از جمله استان کردستان به منظور شناخت پیوندها و تفاوت‌ها امری اجتناب‌ناپذیر است. هدف اصلی این پژو...

متن کامل

تحلیلی بر جایگاه شهرهای کوچک در نظام سلسله مراتب شهری استان کرمانشاه (نمونه موردی: شهر سرپل ذهاب)

  شهرهای کوچک و جایگاه آن در برنامه­ریزی کشورهای در حال توسعه، بخشی از  استراتژی­های توسعه شهری را تشکیل می‌دهد. تجربیات جهانی در این زمینه بیانگر این واقعیت است که حل مسائل و مشکلات شهرهای بزرگ مستلزم حمایت جدی از مراکز شهری کوچک می­باشد. هدف این پژوهش تحلیلی بر جایگاه شهرهای کوچک در نظام سلسله مراتب شهری استان کرمانشاه می­باشد. روش مورد استفاده در این پژوهش کمی - تحقیقی می­ب...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 9  شماره 18

صفحات  23- 43

تاریخ انتشار 2018-06-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023